Saveznici za sva vremena
Kako se čuvaju uspomene na ratne drugove pokazali su svojim primerom francuski vojnici u mirovnoj operaciji Ujedinjenih nacija u Libanu. Tokom multinacionalne vežbe "Komon efort", koja se održava u ovoj zemlji, pripadnici francuskog kontingenta izričito su tražili da budu rame uz rame sa srpskim vojnicima.
Razlog za ovaj pomalo neuobičajen potez jeste medalja kojom je kralj Aleksandar Karađorđević još 1930. godine odlikovao njihovu jedinicu. Nisu Francuzi zaboravili ni srpsku vojsku ni počast koju im je ukazao kralj. Njihov 93. brdski artiljerijski puk, među brojnim francuskim odlikovanjima i priznanjima, posebno je ponosan na jugoslovensku Spomenicu na rat oslobođenja i ujedinjenja 1914-1918. kojom se za ratno savezništvo zahvalio jugoslovenski kralj. Gramata sa Aleksandrovim potpisom i danas stoji na počasnom mestu u kasarni u Varsu nadomak Grenobla, a francuski artiljerci ponosno je pokazuju gostima svog garnizona.
- Nije mala stvar kada suveren strane države odlikuje jednu jedinicu. To je čast koja se ne zaboravlja - objasnili su Francuzi svoju želju da teret vežbe u dalekom Libanu podele sa oficirima i vojnicima Vojske Srbije.
Nije slučajno jugoslovenski kralj počast odao baš 93. brdskom artiljerijskom puku. Jednica čije je geslo „Stena i vatra“, odigrala je jednu od najvažnijih uloga u bici na Kajmakčalanu. Na krilima paljbe francuskih topova, srpski vojnici probili su Solunski front i krenuli u juriš za oslobođenje Srbije. Vrata pobede otvorena su na Dobrom polju - mestu koje je zlatnim slovima upisano na listu pobeda francuskih artiljeraca i 93. puka.
Uspomene iz zajedničkog vojevanja u Velikom ratu još su žive u francuskoj vojsci. Unuci braće po oružju sa Kajmakčalana, Dobrog polja, Veternika i Đurkovog kamena, spojili su se na dalekom Mediteranu. Ratno drugarstvo Francuza sa Moravcima, Šumadincima, Drincima i Timočanima ušlo je u anale regimente koja je i danas jedna od udarnih snaga francuske vojske. Slučaj i vojnička sreća učinili su i da komandir grupe, francuski poručnik, deo školovanja provede u Beogradu. Učeći oficirski zanat četiri meseca je 2010. godine proveo na Vojnoj akademiji u Beogradu, gde je boravio u okviru razmene studenata.
- Dirnuti smo gestom francuskih vojnika. Željom da budu uz pripadnike Vojske Srbije pokazali su da poštuju istoriju koja nam je zajednička, ali i da cene Vojsku Srbije. To nam je utoliko značajnije jer ove godine obeležavamo vek od početka Prvog svetskog rata u kome su se naše države i vojske zajedno borile - kaže pukovnik Milivoje Pajović, načelnik Centra za mirovne operacije Vojske Srbije i ističe da sa Francuzima imamo izvanrednu saradnju u međunarodnim misijama, u kojima dobijamo najbolje ocene.
Francuske brdske artiljerce i pripadnike Vojske Srbije u Libanu spojila je zastava Ujedinjenih nacija. Oni su zajedno sa ostalim članovima misije UNIFIL zaduženi za kontrolu teritorije duž „plave linije“ koja razdvaja Liban od područja Metula na severu Izraela. Zadatak naše pešadijske čete, koja broji 130 ljudi, i 13 štabnih oficira, jeste organizovanje i sprovođenje motorizovanih patrola borbenim i terenskim vozilima. Prva rotacija naše čete privodi kraju šestomesečnu smenu u ovoj misiji, a prema planu u Srbiju se vraća 26. maja, kada će na položaje u Libanu otići nova četa srpskih mirovnjaka.
