Mirovna konferencija u Parizu
Mirovna konferencija u Parizu
januar 1919 – januar 1920.
Po završetku Velikog rata sile pobednice okupljene oko Antante sazvale su mirovnu konferenciju u Parizu, na kojoj je trebalo da se sačine mirovni ugovori s poraženim zemljama i postave osnove novog međunarodnog poretka. Konferencija, koja je održana u dvorcu Versaj, započela je 18. januara 1919, a posle nekoliko prekida završena je 20. januara 1920. godine.
Delegaciju novostvorene jugoslovenske kraljevine predvodio je srpski ratni premijer Nikola Pašić. U spomen na srpske žrtve i doprinos Kraljevine Srbije pobedi Antante, simbolično je određeno da Nikola Pašić prvi uđe u salu u kojoj se konferencija održavala.
Jugoslovenska delegacija se tokom zasedanja mirovne konferencije suočavala s nizom problema. Problem je bio što saveznici nisu priznavali Kraljevinu SHS i što su južnoslovensku delegaciju prihvatali kao predstavnike Kraljevine Srbije, zemlje pobednice u Velikom ratu. Uprkos savezničkim dogovorima s Italijom i Rumunijom, trebalo je obezbediti etničke granice nove države. Interese Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca trebalo je uskladiti s interesima predstavnika velike „četvorke”.
Mirovni ugovor s Nemačkom potpisan je u Versaju 28. juna 1919. godine. Bio je to kraj Prvog svetskog rata. Nemačka je proglašena vinovnikom sukoba. Za jugoslovensku kraljevinu sam čin potpisivanja mirovnog ugovora značio je i akt potpunog međunarodnog priznanja od vodećih sila Antante.
Posle Versajskog mirovnog sporazuma Kraljevina Srba, Hrvata i Slovenaca potpisala je i mirovne ugovore s Austrijom, Bugarskom i Mađarskom. Time su definitivno određene granice jugoslovenske države. Ugovorom s Bugarskom jugoslovenskoj kraljevini pridodati su Caribrod, Bosilegrad i Strumica.
Granica s Italijom utvrđena je Rapalskim sporazumom 1920. godine. Jugoslovenskoj kraljevini pripao je istočni deo jadranske obale, Zadar, Istra i pojedina severna ostrva pripali su Italiji, kao i Gorica, Gradiška i deo Kranjske. Rijeka je postala nezavisan grad-država. Rapalski sporazum revidiran je Rimskim sporazumom 1924. godine. Tada je Rijeka pripala Italiji, a Sušak jugoslovenskoj kraljevini.
Granice nove države bile su određene. Jugoslovenska država postala je stub novog međunarodnog poretka na prostoru istočne Evrope, poretka koji je simbolično, po mirovnoj konferenciji, nazvan „Versajski”.
Dr Aleksandar Životić
Filozofski fakultet u Beogradu
Filozofski fakultet u Beogradu
FOTOGALERIJA
