Austrougarska propaganda protiv Srbije
Austrougarska propaganda protiv Srbije
Nemilosrdna austrougarska propaganda protiv srpske države vođena je još u vreme Aneksione krize 1908. i balkanskih ratova 1912/1913. godine. Oni su pripremili i izrazito antisrpski izveštaj Karnegijeve fondacije o balkanskim ratovima.
Propaganda Habzburške monarhije nastavljena je još intenzivnije tokom Velikog rata. Odmah po objavi rata za potrebe ratne propagande formiran je Carsko-kraljevski ratni pres-biro. Pored štampe korišćen je i kinematograf za emitovanje nedeljnih žurnala sa ratišta i propagandnih filmova.
Kao propagandna sredstva korišćene su i karikature i razglednice. Još pre početka svetskog sukoba na nemačkom govornom području kroz karikature je širena negativna slika o srpskom narodu kao varvarskom, nekulturanom i prljavom, sklonom hajdučiji, pljačkama, zaverama i ubistvima.
Za kreiranje nepovoljne slike o Srbiji poslužio je i atentat u Sarajevu, koji je uz podsećanje na Majski prevrat 1903. postao „krunski dokaz” o „kriminalnom karakteru” srpske države, njenog vladara, elite i naroda.
O Srbima se govorilo kao narodu koji odseca noseve i uši neprijatelju, sklonom varvarizmu i brutalnosti. Sve to dalo je mogućnost austrougarskoj propagandi da protiv Srbije izbaci krilaticu „Serbien muss sterbien!” (Srbija mora umreti!), koja se na početku rata našla na svim propagandnim materijalima.
Propaganda je imala za cilj da pokaže kako se Austrougari bore protiv podmuklog neprijatelja, čija je krivica za izbijanje rata neupitna. Austrijski vojnici nazdravljali su uz zdravicu da Rusi i Srbi moraju da umru.
Razarajući uticaj te propagande manifestovao se već prvih dana rata u Šapcu, gde su austrougarski vojnici zverski ubili veliki broj civila, staraca, žena i dece. Srpske civile ubijali su i u Austrougarskoj monarhiji.
Nakon formiranja Vojnog generalnog guvernmana u Srbiji 1916. godine, radi propagandnog rada osnovan je list „Beogradske novosti”. Propaganda je vršena i preko škola, gde su se u nastavi slavili Habzburzi i njihova država.
Cilj austrougarske propagande u ratu protiv Srbije bio je, s jedne strane, jačanje morala sopstvenih trupa, a sa druge slabljenje volje za borbu kod Srba. Međutim, njen u
Koliko god se Austrougari trudili da kralja Petra prikažu kao svinjara, a premijera Pašića kao prosjaka, srpski vojnik je u svojoj borbi ostao veran kralju i otadžbini.
Potpukovnik dr Dalibor Denda, naučni saradnik
Institut za strategijska istraživanja, Beograd