Kralj Petar Prvi Karađorđević
Kralj Petar Prvi Karađorđević
1844–1921.
1844–1921.
Petar Karađorđević rođen je 11. jula 1844. u Beogradu, kao treći sin kneza Aleksandra i kneginje Perside Karađorđević. Školovanje je započeo u Beogradu, a kako je njegov otac nakon Svetoandrejske skupštine 1858. bio prinuđen da napusti Srbiju, dalje obrazovanje nastavio je u Švajcarskoj i Francuskoj. U Parizu je završio vojnu akademiju Sen Sir.
Po završetku školovanja bavio se slikarstvom i fotografijom. U to vreme preveo je i delo Džona Stjuarta Mila „O slobodi”, koje će postati osnov njegovog političkog delovanja. Zalagao se za liberalizam, slobodu i demokratiju. Pridružio se francuskoj Legiji stranaca i učestvovao u francusko-pruskom ratu 1870–1871. godine.
Priključio se ustanku u Bosni 1875. godine pod imenom Petar Mrkonjić. Oženio se na Cetinju ćerkom kneza Nikole Zorkom. Nakon njene smrti preselio se u Švajcarsku i nastojao da se sporazume s kraljem Aleksandrom Obrenovićem.
Pošto ga je u noći Majskog prevrata 1903. vojska proglasila novim srpskim kraljem, Narodna skupština izabrala ga je za vladara Srbije. Naredne godine krunisan je u manastiru Žiča. Po dolasku na vlast suočio se s nizom teških problema. Zemlja se nalazila u ozbiljnoj finansijskoj situaciji, bila je izolovana od velikih sila, pre svega Velike Britanije, koja je normalizaciju međudržavnih odnosa uslovljavala kažnjavanjem oficira zaverenika.
Nastojao je da vlada poštujući ustavne i demokratske principe, što je često odstupalo od težnji i volje oficira zaverenika koji su nastojali da svoje stavove sprovedu u delo.
Kralj Petar uživao je glas skromnog i izuzetno pristupačnog vladara. Svojom jednostavnom pojavom imponovao je sredini u koju se vratio nakon decenija izgnanstva.
Tokom balkanskih ratova bio je vrhovni komandant srpske vojske. a njihov pobedonosni ishod doneo mu je slavu oslobodioca Stare Srbije.
Suočen s političkom krizom i naraslim tenzijama između vojnog i političkog faktora u zemlji, juna 1914. godine preneo je kraljevsku vlast na sina Aleksandra.
Tokom Prvog svetskog rata stari kralj delio je sudbinu vojske i naroda. Njegovo pojavljivanje na frontu u kritičnim trenucima Kolubarske bitke delovalo je ohrabrujuće na oslabljeni borbeni moral srpske vojske. Prilikom povlačenja preko Albanije, krećući se u pratnji najužeg dvorskog osoblja, delio je muke srpske vojske i izbeglica. Ostatak života proveo je povučeno.
Od ujedinjenja i stvaranja južnoslovenske države bio je nominalno kralj novostvorene Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca, ali je novom državom suštinski, u svojstvu regenta, vladao njegov sin Aleksandar.
Kralj Petar umro je 16. avgusta 1921. godine.
FOTOGALERIJA
